Mahlep, kiraz ağacının çekirdeğinden elde edilen bir baharat türüdür. Tatlılarda ve hamur işlerinde kullanılır. Özellikle baklava ve poğaçalarda lezzet veren bu baharatın en yaygın kullanım alanı tatlılardır.
Mahlep bitkisi kiraz ağacından elde edildiği için kiraz bahçelerinde yetiştirilir. Bu bitkinin yetişmesi için sıcak ve nemli bir iklime ihtiyacı vardır. Türkiye’de ve Ortadoğu’da en yaygın olarak kullanılır.
Mahlep, tatlıların yanı sıra bazı tuzlu yiyeceklerde de kullanılır. Özellikle bazı çöreklerde ve poğaçalarda kullanılan mahlep, lezzeti artırır. Ayrıca bazı şerbetli tatlılarda da kullanılır.
Mahlep, sindirim sistemi üzerinde faydalı etkileri olan bir baharattır. Sindirim sistemini rahatlatarak gaz ve şişkinliği azaltır. Ayrıca uyku düzeni ve stres ile başa çıkma konularında da faydalıdır. Kalp sağlığına da katkı sağlar.
Mahlep Bitkisi
Mahlep, Prunus avium adı verilen kiraz ağacının tohumundan elde edilir. Kökeni Türkiye, Yunanistan, İran ve Ermenistan’dır. Yılın belli dönemlerinde yetişir ve hasat edilir. Mahlep bitkisi, yarı tropikal, nemli ve aydınlık ortamları sever. İyi drene edilmiş, humuslu topraklarda yetişir. Akdeniz bölgesi, Kuzey Afrika, Doğu Avrupa ve Asya’da yetişen mahlep ağacı, aynı zamanda bahçecilikte de kullanılmaktadır.
Mahlep bitkisi küçük bir ağaçtır ve genellikle 5-6 metre boyundadır. Özellikle ilkbaharda pembe çiçekleri açar. Kiraz meyvesi gibi küçük kırmızı meyveleri vardır ve kiraza benzer bir tadı vardır. Bu meyveler ezilerek elde edilen tohumlar, baharat olarak kullanılmaktadır. Mahlep tohumlarının lezzeti, üzümleri andırır ve harika bir kokusu vardır.
- Kış aylarında tam güneşli, koruyucu ve esintisiz yerler tercih edilir.
- Kışın donlardan korunmalıdır. Kışın toprak nemli tutulmalıdır.
- Mahlep bitkisi için en uygun sıcaklık 20-25 derece arasındadır.
- Mahlep bitkisi için en uygun toprak ph 6.5-7’dir.
- Mahlep yetiştirmek için iyi dranaja sahip humuslu bir toprak gereklidir.
Mahlep bitkisi, meyve verinceye kadar genellikle beş ila altı yıl boyunca yetişir. Mahlep genellikle Haziran ve Temmuz aylarında toplanır. Meyveler olgunlaştığında, meyveler toplanır, mahlep tohumları dikkatlice çıkarılır ve ardından öğütülür.
Mahlep Kullanımı
Mahlep, tatlılarda sıklıkla kullanılan bir baharattır. Aynı zamanda çörek, kurabiye ve benzeri hamur işlerinde de kullanılabilir. Yemek tariflerine göre miktarı değişebilir. Genellikle toz şeklinde kullanılır. Mahlep aynı zamanda süt, yoğurt gibi içeceklere de katılabilir. Ayrıca kahveye de ilave edilerek farklı bir aroma elde edilebilir.
Tatlılar
İşlenmemiş mahlep çekirdekleri, tatlılara hoş bir aroma ve lezzet katar. Tatlı yapımında, özellikle çöreklerde, pişirme öncesinde öğütülerek kullanılır. Ayrıca, şerbetli tatlılarda da aroma vermek için mahlep çekirdekleri kullanılır. Bazı tatlılarda mahlep, badem ve fıstıkla birlikte kullanılır. Mahlep, tatlılara baharat olarak da kullanılabilir. Mahlepli baklava, Türk mutfağının en sevilen tatlılarından biridir.
Baklava
Baklavada mahlep, hem lezzet hem de dokusal bir katkı sağlar. Baklava hamurunda mahlep kullanarak, tatlıya farklı ve hoş bir aroma ekleyebilirsiniz. Mahlebin hamura eklenmesi ayrıca, hamurda daha iyi bir tutarlılık sağlar. Baklava için bir mahlep ölçüsü 1/2 çay kaşığıdır. Hamura eklenmeden önce, mahlep çekirdekleri ufalanmalı ve toz haline getirilmelidir. Baklava hamuruna ekleyeceğiniz mahlebi, damak zevkinize göre artırabilir veya azaltabilirsiniz.
Kurabiye
Mahlepli kurabiye tarifi çok lezzetli ve kolay bir tariftir. İşte tarifi:
- 1,5 su bardağı un
- 1 çay bardağı toz şeker
- 125 gram oda sıcaklığında tereyağı
- 1 adet yumurta
- 1 çay kaşığı mahlep
- 1 paket vanilya
Tereyağı ve toz şekeri karıştırın. Ardından mahlep, yumurta, vanilya ve unu ekleyin. Hamuru yoğurun ve küçük parçalara ayırın. Yuvarlak şekil vererek yağlı kağıt serili fırın tepsisine dizin. Önceden ısıtılmış 180 derece fırında 20-25 dakika kadar pişirin. Afiyet olsun!
Diğer Kullanımlar
Mahlep, sadece tatlılarda kullanılmaz. Pek çok sağlık sorununa iyi geldiği bilinmektedir. Özellikle idrar söktürücü olarak kullanılır. Ayrıca, astım ve bronşit gibi solunum problemlerine iyi geldiği düşünülmektedir. Çiğnendiğinde nefesi tazeler ve ağız kokusunu giderir.Mahlep ayrıca, kanser gibi ciddi hastalıkların önlenmesinde de yardımcı olur. İçerdiği antioksidanlar sayesinde, hücrelerin zarar görmesini önler. Son olarak, mahlep yağı cilt üzerinde kullanıldığında, cildi besleyerek parlak ve sağlıklı bir görünüm kazandırır. Zayıf saçları ve kuru cildi nemlendirir ve bakım yapar.
Mahlep Faydaları
Mahlep, sindirim sistemi, uyku düzeni, stres ve anksiyete gibi sorunlara iyi gelir. Aynı zamanda kalp sağlığına da katkı sağlar.
- Sindirim sorunları: Mahlep, hazımsızlık, gaz, şişkinlik ve kabızlık gibi sindirim sorunlarına iyi gelir.
- Uyku düzeni: Mahlep, uykusuzluğa karşı çekirdeklerinin teskin edici etkisi ile yardımcı olur.
- Stres ve anksiyete: Mahlep, ağır bir yemeğin ardından hafif bir rahatlama sağlayarak günlük stres ve kaygıyı hafifletir.
Aynı zamanda, mahlep kalp sağlığı için yararlıdır. Antioksidan özellikleri taşıması ve kolesterol seviyelerinin düzenlenmesinde yardımcı olması nedeniyle, kalp hastalıklarının önlenmesine yardımcı olur.
Sindirim Sistemi
Mahlep, sindirim sistemi üzerinde olumlu etkilere sahip olan bir baharattır. Mahlep tüketimi, sindirimi kolaylaştırdığı için hazımsızlık, kabızlık ve ishal gibi sindirim sorunlarına iyi gelir. Ayrıca, mide asidinin kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Mahlep ayrıca reflü ve gastrit gibi mide sorunlarına da iyi gelebilir.
Uyku Düzeni
Mahlep, uzun yıllardır uykusuzluğun önüne geçmek için kullanılan doğal bir çözümdür. İçindeki doğal sedatif özellikleri sayesinde, gece uykusuna yardımcı olabilir. Mahlep çayı, uyku öncesi içildiğinde sakinleştirici etkisi ile uykuya dalmanıza yardımcı olabilir. Ayrıca, yatmadan önce tüketilen mahlep tozu veya öğütülmüş çekirdekleri, vücudun doğal melatonin üretimini artırarak uykuya süresini ve kalitesini artırabilir. Ancak, doğru dozajda tüketmeniz önemlidir.
Stres ve Anksiyete
Mahlep özellikle avrupa kültüründe stres ve anksiyete problemlerinde kullanıldığı bilinmektedir. Mahlep, yüksek miktarda serotonin içeriğine sahip olduğu için, beyindeki serotonin düzeylerini arttırarak sinir sistemi üzerinde sakinleştirici bir etki yapar. Mahlebin tüketimi, kaygı, gerginlik ve hatta uykusuzluğa neden olan durumlarda oldukça faydalıdır. Ancak, stres ve anksiyete gibi ciddi sağlık sorunları için mutlaka bir uzmana danışmanız önerilir.
Kalp Sağlığı
Mahlep kalp sağlığına birçok fayda sağlar. İçindeki fenolik bileşikler, antioksidan özellikleri nedeniyle kalp hastalıklarına karşı koruma sağlar. Ayrıca, içerdiği lifler kolesterol seviyesini düşürür. Düşük seviyelerde kolesterol, kalp sağlığını olumlu yönde etkiler. Mahlep, aynı zamanda kalp ritim bozukluklarına ve yüksek tansiyona da iyi gelir. Mahlep kullanımı, kalp sağlığı üzerindeki olumlu etkilerini artırabilir.
