Lösemi, kan kanseri olarak bilinir ve vücudun normal işleyişini etkiler. Löseminin 10 önemli belirtisi arasında, yorgunluk, halsizlik, nefes darlığı, kilo kaybı, ateş, baş ağrısı, bulantı, terleme, ağızda yaralar ve morluklar yer alır. Bu belirtiler görülürse mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Lösemi hastalarının tedavi süreci, belirtilerin türüne ve evresine göre değişiklik gösterir.
Lösemi Nedir?
Lösemi, kan hücrelerinde meydana gelen anormal büyüme ve çoğalma ile karakterize bir kanser türüdür. Normalde, kan hücreleri vücutta ihtiyaç duyuldukça üretilir ve kullanılır, ancak lösemi hastalarında, bu hücreler kontrolsüz bir şekilde üretilir ve sağlıklı hücrelerin yerini alır. Lösemi, akut veya kronik olabilir ve belirli kan hücreleri üzerinde etkilidir. Lösemi, kemik iliği, lenf bezleri ve diğer kan dolaşımı organlarında meydana gelir. Bilim adamları lösemiye sebep olduğunu kesin olarak belirleyememiş olsalar da kanser hücrelerinin bağışıklık sistemi hücrelerinde DNA hasarına neden olması nedeniyle ortaya çıkabileceği düşünülmektedir.
Löseminin Belirtileri Nelerdir?
Lösemi, kan hücrelerinin abormal bir şekilde üretilmesi ile ortaya çıkan bir kanser türüdür. Löseminin belirtileri genellikle diğer hastalıkların belirtilerine benzerlik gösterir.
Ancak, hastalığın erken teşhisi önemlidir. Lösemi hastalarında sıkça görülen 10 önemli belirti şu şekildedir:
- Kanama veya morluk oluşumu
- Yorgunluk veya halsizlik
- Ateş veya enfeksiyon
- Sürekli öksürük
- Lenf düğümlerinde şişlik veya hassasiyet
- Kilo kaybı
- Zayıflık
- Kemik veya eklem ağrısı
- Ciltte solukluk
- Gözlerde ve yüzde şişlik
Eğer bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, bir doktora başvurmanız önemlidir. Lösemi erken teşhis edildiğinde, tedavi seçenekleri daha fazla olabilir ve hastanın yaşam kalitesi artabilir.
Akut Lösemide Görülen Belirtiler
Akut lösemi hastalarında görülen belirtiler, hastalık hızlı bir şekilde ilerlediği için aniden ortaya çıkabilir. Bunlar arasında yorgunluk, halsizlik, solukluk, tekrarlayan enfeksiyonlar, ateş, kilo kaybı, iştah kaybı, terleme ve gece terlemeleri yer alır. Bunların yanı sıra, kanama ve morluklar, lenf düğümlerinde şişlik, göğüs ağrısı ve solunum sıkıntısı da görülebilir.
Akut lösemi hastalığının tanısı kan testleri, kemik iliği biyopsisi ve diğer görüntüleme yöntemleriyle konulabilir. Kemik iliği biyopsisi, lösemi hücrelerinin kemik iliğindeki işgalini doğrulamak için önemli bir testtir. Bu test ayrıca, kemik iliği nakli gibi tedaviler için de gereklidir.
Eklem Ağrıları
Akut lösemi hastalarında eklem ağrıları, hastalığın ilerleyen evrelerinde sıklıkla görülebilir. Bu ağrılar özellikle kalçalar, dizler ve omuzlarda hissedilir. Aynı zamanda, kemiklerin içindeki normal kan hücrelerinin yerini lösemi hücreleri aldığı için kemik ağrıları da sık sık yaşanır. Bu ağrılar genellikle tedavi ile kontrol altına alınabilir.
Kanama ve Morluklar
Akut lösemi hastalarında en sık görülen belirtilerden biri kanama ve morluklardır. Bunun nedeni, lösemili hastaların kanı daha az pıhtılaşabilmesidir. Bu durum, vücudun herhangi bir yerindeki küçük bir yaralanmada bile kanamaya neden olabilir. Ayrıca, cilt altında morlukların oluşumu da sık görülen bir durumdur. Hastaların bu belirtileri görürse, bir sağlık uzmanına başvurmaları önemlidir.
Kronik Lösemide Görülen Belirtiler
Kronik lösemi, vücuttaki kan hücrelerinde yavaş ama kontrol edilemez bir artışla karakterize edilen bir tip kan kanseridir. Kronik lösemi hastalarının belirtileri, sıklıkla herhangi bir semptom olmadan yavaşça başlar. Belirtiler genellikle aşağıdakileri içerir:
- Kansızlık
- Halsizlik
- Kilo kaybı
- Teşhis edilmeden önce uzun süre var olan lenfadenopati
Kronik lösemi tedavisi, evrelerine, hastalığın türüne ve hastanın genel sağlık durumuna göre seçilir. Bazı kronik lösemi hastaları sadece düzenli bir takip ile tedavi edilirken, diğerleri kemoterapi ve kemik iliği transplantasyonu gibi daha agresif tedavilere ihtiyaç duyarlar. Tedavi planınız, doktorunuzla konuşarak belirlenmelidir.
Löseminin Teşhisi Nasıl Konulur?
Lösemi tanısı kan testleri ve kemik iliği biyopsisi ile konulabilir. Kan testleri lösemi hücrelerinin sayısını ve çeşidini belirlemek için kullanılır. Kemik iliği biyopsisi ise kemik iliğindeki hücrelerin test edilerek lösemi hücrelerinin varlığının tespit edilmesini sağlar. Genel olarak, daha fazla test yapılması gerekebilir. Bu testler MRI, PET taramaları ve ultrason dahil olmak üzere farklı görüntüleme tekniklerini içerebilir.
Kan Testleri
Lösemi tanısı için yapılacak kan testleri arasında tam kan sayımı, periferik yayma, kemik iliği aspirasyonu ve biyopsisi ile genetik testler yer almaktadır. Tam kan sayımı ile kan hücreleri sayısı, periferik yayma ile hücrelerin şekil ve boyutları incelenirken, kemik iliği aspirasyonu ve biyopsisi ile lösemi hücrelerinin yoğunluğu belirlenir. Genetik testler de lösemi hücrelerindeki genetik değişimlerin araştırılması için yapılır. Kan testleri sonuçları, lösemi tanısı konulmasında büyük önem taşımaktadır.
Kemik İliği Biyopsisi
Kemik iliği biyopsisi, lösemi hastalığının tanısında kullanılan önemli bir yöntemdir. Bu yöntem, kemik iliğinden küçük bir örnek alınarak kanser hücrelerinin varlığı ve sayısı tespit edilir. Ayrıca, lösemi hastalarının tedavi sürecinde kemik iliğinin nasıl etkilendiği de bu yöntemle takip edilir. Kemik iliği biyopsisi, diğer tanı yöntemleriyle birlikte kullanılarak löseminin doğru teşhis edilmesinde oldukça önemlidir.
Lösemi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Lösemi tedavisi, kemoterapi, hedefe yönelik tedavi, immünoterapi, kemik iliği nakli ve ilaçlarla yapılır. Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için kullanılır. Hedefe yönelik tedavi, kanser hücrelerindeki özel proteinlere saldırır. Immünoterapi, vücudun bağışıklık sistemi kanser hücrelerini yok etmeye yardımcı olur. Kemik iliği nakli, sağlıklı kemik iliğinin hasta için uygun olanını yerine koymayı içerir. İlaçlar, kanser ve yan etkilerini tedavi etmek için kullanılır.
Kemoterapi
Kemoterapi, lösemi tedavisinde sıklıkla kullanılır. İlaçlar, hastalığın seviyesine göre damar yoluyla ya da ağız yoluyla verilir. Yan etkileri arasında saç dökülmesi, mide bulantısı, kusma, yorgunluk ve enfeksiyon riski yer alır. Kemoterapi tedavisi süresince hastaların yeterli ve dengeli beslenmesi çok önemlidir. Ayrıca, doktorunuzun önerdiği ilaçları ve takip randevularını aksatmadan sağlıklı bir yaşam sürdürmek mümkün olabilir.
Kemik İliği Nakli
Kemik iliği nakli, lösemi tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Hasta öncelikle yüksek doz kemoterapi almaktadır. Kemoterapi kemik iliği hücrelerinin büyük bir kısmını öldürür, ancak lösemi hücrelerinin tümünü öldürmez. Daha sonra, sağlıklı kemik iliği hücreleri, lösemi hücrelerinin yok edilmesine yardımcı olmak için hastanın kendi kemik iliği hücrelerinden veya alıcıdan alınır. Bu işlem kemik iliği nakli olarak adlandırılır.
Kemik iliği nakli, yüksek doz kemoterapi ve radyasyonun yan etkileri ile ilişkilidir ve bazı riskleri vardır. Ayrıca, uygun donör bulmak zor olabilir. Ancak, kemik iliği nakli lösemi tedavisinde oldukça etkili bir yöntemdir ve dünyada birçok insanın kurtulmasına yardımcı olmuştur.
