Parapleji, omurilik felçlerinden biridir ve her iki bacağın tamamı felç olur. Omurilik yaralanmaları, nörolojik bozukluklar, tümörler, çocuk felci, ve enfeksiyonlar gibi birçok nedeni vardır. Paraplejide görülen belirtiler arasında bacaklarda his kaybı, kontrol kaybı, ağrı, spazmlar, idrar kaçırma ve bağırsak problemleri yer alır. Fizik tedavi, rehabilitasyon, ilaç tedavisi, cerrahi müdahaleler ve alternatif tedavi yöntemleri paraplejide kullanılan tedavi seçenekleri arasındadır.
Paraplejinin Nedenleri
Parapleji, iki bacağın tamamının felç olduğu bir omurilik felci çeşididir. Bu durumun birçok nedeni vardır. Omurilik yaralanmaları, tümörler, multiple skleroz, çocuk felci, enfeksiyonlar ve nörolojik bozukluklar paraplejinin en sık görülen nedenleridir. Omurilik felci bazen bir kaza sonucu meydana gelirken, bazı durumlarda genetik faktörler ve doğuştan sakatlıklar da rol oynayabilir.
Omurilik yaralanmaları, trafik kazaları, spor kazaları veya çalışma kazaları gibi birçok nedene bağlı olabilir. Tümörler, beyin ve omuriliğin hücrelerinde anormal büyümelerdir. Multiple skleroz ise sinir sistemi enfeksiyonu olarak tanımlanan bir durumdur. Çocuk felci, polio virüsünün yol açtığı bir hastalıktır. Nörolojik bozukluklar ise omuriliğin fonksiyonlarını etkileyen rahatsızlıklardır.
Çoğu durumda, paraplejinin nedenleri arasında meydana gelen omurilik yaralanmaları en sık görülen nedenlerden biridir.
Paraplejinin Belirtileri
Paraplejinin en belirgin özelliklerinden biri bacaklarda ve bel bölgesinde his kaybıdır. Ayrıca, kontrol kaybı, ağrı, spazmlar, idrar kaçırma ve bağırsak problemleri de görülebilir. Felç olan bacaklarda kas spazmları ve kontrol kaybı da sık görülen belirtiler arasındadır. Hasta günlük aktivitelerini yaparken zorluk çekebilir ve dolayısıyla yaşam kalitesi düşebilir.
Hareket ve Duyu Kaybı
Paraplejide bacaklardaki kaslarda hareket kaybı gözlemlenirken, aynı zamanda his kaybı da sıklıkla yaşanan bir belirtidir. Bacaklardaki hareket eksikliğinin yanı sıra, kişi ayağını hissetmeyebilir, dokunma veya sıcaklık hissi de kaybolabilir. Hasta, basınç ağrısını bile hissetmeyebilir, bu nedenle düzenli kontroller önemlidir.
Spazmlar
Parapleji hastalarında sıklıkla görülen bir diğer belirti ise kas spazmlarıdır. Felç olan bacaklarda sinir uyarıları düzensiz bir şekilde yayılmaya başlar ve bu da kas spazmlarına yol açar. Spazmlar, hastanın günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir ve ağrıya neden olabilir. Bu durumda, doktorlar kas gevşeticiler veya antidepresan ilaçlar önerebilirler. Ayrıca, hastanın fizyoterapi seanslarına düzenli olarak katılması spazmları önlemeye yardımcı olabilir.
Paraplejinin Tedavisi
Parapleji tedavisi, birden fazla yöntemle gerçekleştirilir. Fizik tedavi hastanın hareket kabiliyetini arttırmak için kullanılır. Rehabilitasyon ise hastanın günlük hayatta işlerini yapabilmesi için gereken becerileri öğrenmesini sağlar. İlaç tedavisi, ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve steroidler kullanır. Cerrahi müdahaleler ise omurganın zarar görmüş kısmının onarımı, tümörlerin çıkarılması gibi durumlarda yapılmaktadır. Alternatif tedavi yöntemleri arasında masaj, akupunktur, yoga gibi yöntemler de paraplejik hastalara yardımcı olabilir.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Fizik tedavi, paraplejide etkilenen kasları güçlendirmek ve bacakların hareket kabiliyetini arttırmak için uygulanan bir tedavi yöntemidir. Fizyoterapistler, hastanın durumuna göre özel egzersizler ve aktiviteler planlarlar. Bu egzersizlerin düzenli olarak yapılması, kasların güçlenmesine ve bacakların hareket kabiliyetinin artmasına yardımcı olur.
Rehabilitasyon ise hastanın günlük hayatta karşılaşacağı aktiviteleri yapabilmesi için gerekli becerileri kazandırmayı amaçlar. Bu beceriler, ev işleri, yemek yapma gibi basit aktivitelerden, arabaya binme, engelleri aşma gibi daha ileri düzey aktivitelere kadar değişebilir. Rehabilitasyon programları, hastanın ihtiyacına göre kişiselleştirilir ve genellikle uzun bir süreç olarak düzenlenir.
İlaç Tedavisi
Paraplejinin tedavisi, fizik tedavi ve rehabilitasyon, ilaç tedavisi, cerrahi müdahaleler ve alternatif tedavi yöntemlerini kapsar. İlaç tedavisinde, parapleji hastaları için steroidler, kas gevşeticiler ve ağrı kesiciler kullanılır. Steroidler, omurilik şişmesi gibi durumlarda kullanılabilecek bir tedavi seçeneğidir. Kas gevşeticiler, felçli bölgede kas spazmlarını engellemek için kullanılır. Ağrı kesiciler ise bel ve bacak ağrısı gibi semptomları azaltmak için kullanılır. Ancak, ilaç tedavisi yalnızca diğer tedavi seçenekleriyle birlikte kullanıldığında etkili olabilir.
Cerrahi Müdahaleler
Cerrahi müdahaleler, parapleji tedavisinde oldukça etkin bir yöntemdir. Omurgada oluşan hasarların onarımı, tümörlerin çıkarılması gibi işlemler bu yöntemle yapılır. Omurganın onarımı sayesinde omurilik kanalındaki basınç azalır ve hastanın belirtileri iyileşir. Bu işlem genellikle diğer tedavi yöntemleri başarısız olduğunda başvurulur.
Alternatif Tedavi Yöntemleri
Paraplejide fizyoterapi ve ilaç tedavisi yanı sıra alternatif tedavi yöntemleri de uygulanabilir. Masaj, akupunktur ve yoga gibi yöntemler kan dolaşımını arttırarak, kasları güçlendirerek bacakların kuvvetlenmesine katkı sağlar. Aynı zamanda alternatif tedavi yöntemleri, stres ve anksiyete gibi psikolojik problemleri azaltarak hastanın genel esenliğine de olumlu katkı sağlayabilir.
