Endometriozis, kadınların çok sık karşılaştığı bir sağlık sorunudur. Bu durumda, rahim astarındaki dokunun, rahmin dışındaki bölgelerde bulunması söz konusudur.
Nedenleri
Endometriozis, birçok kadının yaşadığı bir sağlık sorunudur. Henüz tam olarak neden kaynaklandığı bilinmese de, genetik faktörler, hormonal dengesizlikler ve bağışıklık sistemi sorunları gibi etkenlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Bazı durumlarda çevresel faktörler de etkili olabilir. Özellikle aile geçmişinde endometriozis olan kadınların bu hastalığa yakalanma riski daha yüksek olabilir.
Endometriozisin kaynağı hala belirsiz olsa da, hormonal dengesizlikler en sık söylenen nedenlerden biridir. Normal adet döngüsünde, endometrial dokular, rahimden dışarı çıkıp vücuttan atılır. Ancak endometriozisli kadınlarda, bu dokular rahim dışında yerleşebilir ve neden olduğu ağrıya neden olabilir. Bu doku, rahmin içindeki doku gibi tepki verebilir ve adet döneminde kanama yapabilir. Bu da karın ve pelvik bölgesinde ağrıya neden olabilir. Ağrının şiddeti, doku yerleşimine bağlı olabilir.
- Genetik faktörler: Bu hastalık kalıtımsal olarak aktarılabilir. Bu nedenle aile geçmişi, kadınların endometriozis riskini artırabilir.
- Hormonal dengesizlikler: Östrojen hormonu seviyelerindeki değişimler ve fazlalıklar , endometriozis gelişimine katkıda bulunabilir.
- Bağışıklık sistemi sorunları: İmmünolojik problemler hastalığa yol açabilir.
Yine de, her kadında endometriozis gelişimine neden olan faktörler farklı olabilir ve bu hastalığın belirgin bir sebebi bulunmamaktadır.
Belirtileri
Endometriozis, birçok kadında ağrılı adet dönemlerine neden olur. Bunun yanı sıra, cinsel ilişki sırasında da ağrı yaşanabilir. Karın ve bel ağrısı gibi kronik ağrılar, yorgunluk ve kısırlık da diğer belirtiler arasındadır. Bu belirtiler endometriozisin ciddiyeti ve yerleşimi ile değişebilir.
Bazı durumlarda, endometriozisli kadınlar aynı zamanda idrar yaparken ya da bağırsak hareketleri sırasında ağrı da hissedebilirler. Tablo şeklinde aşağıdaki belirtiler de görülebilir:
| Ağrılı adet dönemleri | Cinsel ilişki sırasında ağrı |
| Karın ve bel ağrısı | Yorgunluk |
| Kısırlık | İdrar yaparken veya bağırsak hareketleri sırasında ağrı |
Endometriozis belirtileri, adet dönemleri ile ilişkili olduğu için kadınların doğal olarak adet sancısı veya ağrılarını önemsememesi alışılagelen bir durumdur. Ancak, bu belirtiler endometriozis için tipik hale gelebilir ve yüksek yoğunlukta ağrıya neden olabilir. Bu nedenle, kadınların endometriozis belirtilerini dikkatle takip etmesi ve doktorları ile konuşması önemlidir.
Tanı Yöntemleri
Endometriozis tanısı koymak için farklı yöntemler kullanılmaktadır. Laparoskopi, en yaygın kullanılan yöntemdir. Cerrahi bir müdahale olan laparoskopi, rahim dışındaki dokuları görüntülemek için kullanılır. Ultrasonografi, manyetik rezonans görüntüleme ve rahim içi biyopsi gibi yöntemler de kullanılmaktadır. Bu yöntemlerle hastalığın derecesi ve yaygınlığı belirlenerek tedavi planı oluşturulur.
Tedavi Yöntemleri
Endometriozis tedavisi hormonal tedaviler, cerrahi müdahale, ağrı kesiciler, alternatif tedaviler ve yaşam tarzı değişiklikleri gibi yöntemlerle yapılır. Hormonal tedaviler, östrojen üretimini azaltarak endometriyal dokunun büyümesini durdurabilir. Cerrahi müdahaleler laparoskopi ve laparatomi gibi yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Alternatif tedaviler arasında akupunktur, masaj, yoga, refleksoloji vb bulunur. Ağrı kesiciler hem ağrıyı azaltmak hem de inflamasyonu kontrol altına almaya yardımcı olabilir. Yaşam tarzı değişiklikleri ise egzersiz, sağlıklı beslenme ve stres yönetimi gibi faktörleri içerir.
Endometriozis ve Kısırlık
Endometriozis, rahim dışındaki endometrial dokuların büyümesine ve yayılmasına neden olur. Bu ağrıya, çevre dokulara hasar verir ve en önemlisi, kısırlığa neden olabilir. Tedavi edilmediği takdirde, endometriozis özellikle genç kadınlar için tehlikeli olabilir ve üremelerini kötü etkileyebilir. Uzmanlar, endometriozis hastalarının çocuk sahibi olmak için cerrahi müdahaleler veya yardımcı üreme teknolojileri gibi farklı tedavi seçeneklerini değerlendirmelerinin önemli olduğunu vurgulamaktadır.
Önleyici Önlemler
Endometriozis riskini azaltmak için yapabileceğiniz bazı yaşam tarzı değişiklikleri vardır. Sağlıklı beslenme, vitamin ve mineral bakımından zengin bir diyete sahip olmak ve fast food, işlenmiş gıdalar ve şekerli yiyeceklerden kaçınmak önemlidir. Ayrıca, düzenli egzersiz yapmak ve stresten uzak durmak da endometriozis riskini azaltabilir.
